ਲੱਛਮੀ ਤਾਂ ਚਲੀ ਗਈ!
ਗੁਰਦਿਆਲ ਦੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਈਆਂ ਦੀਆਂ ਝੁੱਗੀਆਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਬਈਏ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਲੱਛਮੀ ਸੀ, ਉਹ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਗੁਰਦਿਆਲ ਦੇ ਘਰ ਹੀ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੰਮ-ਕਾਰ ਕਰਦੀ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਗੁਰਦਿਆਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਸੀ , " ਜੇਕਰ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਅੱਧੀ-ਰਾਤੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰ ਲੈਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਸਦਾ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।"
ਸਵੇਰ ਦੇ ਨੌਂ ਵੱਜੇ ਸਨ । ਲੱਛਮੀ ਦੀ ਸੱਸ ਨੇ ਕਾਹਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, " ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਜਲਦੀ ਕਰੋ.... ਹਸਪਤਾਲ ਚੱਲਣਾ ਹੈ... ਲੱਛਮੀ ਕੋ ਬਹੁਤ ਪੀੜਾ ਉਠ ਰਹੀ ਹੈ।"
ਤੇ ਗੁਰਦਿਆਲ ਹੱਥ-ਮੂੰਹ ਧੋ ਕੇ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਗੱਡੀ ਲੈ ਕੇ ਨਾਲ਼ ਤੁਰ ਪਿਆ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਥਾਂ-ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੱਡੇ-ਛੋਟੇ ਰਸਤੇ ਪੁੱਟ ਸੁੱਟੇ ਸਨ। ਸੜਕ ਉੱਪਰ ਗੱਡੀ ਭਾਵੇਂ ਹੌਲ਼ੀ ਚਲਾਓ ਪਰ ਝਟਕੇ ਲੱਗਣੇ ਤਾਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਗੁਰਦਿਆਲ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖਿੱਝ ਚੜ੍ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਵਿਕਾਸ-ਕਾਰਜ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਇੱਕੋ ਵਾਰੀ ਹੀ ਕਿਉਂ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ? ਤੇ ਲੱਛਮੀ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਆਖ ਰਹੀ ਸੀ, " ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਜਲਦੀ ਚੱਲੋ! ਅਬ ਪੀੜਾਂ ਸਹਿਣ ਨਹੀਂ ਹੋਵਤ !"
" ਭੈਣ ਜੀ, ਸਬਰ ਰੱਖੋ ।" ਗੁਰਦਿਆਲ ਨੇ ਗੱਡੀ ਹਸਪਤਾਲ ਅੱਗੇ ਲਿਆ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਸਪਤਾਲ ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਲੀ ਕੋਠੀ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਤਾਜ਼ਾ-ਤਾਜ਼ਾ ਪੋਚਾ ਲਗਾ ਕੇ ਹਟੀ ਸੀ। ਦਸ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਤਾਂ ਲੇਡੀ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ। ਕੰਮ ਵਾਲੀਆਂ ਨਰਸਾਂ ਲੱਛਮੀ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਡਮ ਜੀ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੱਸ ਦਸ ਮਿੰਟ ਹੋਰ ਲੱਗਣਗੇ। ਫ਼ੋਨ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰਨੀ ਬਾਹਰ ਆਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਲੱਛਮੀ ਇੱਕ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖ ਗਈ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਨੀ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, " ਸੌਰੀ! ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ! ਜੋ ਹੋਣਾ ਸੀ ਉਹ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕੀ ਅੱਜ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਲੱਛਮੀ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ।" ਤੇ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਅਟਕ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ, " ਨਹੀਂ! ਲੱਛਮੀ ਤਾਂ ਚਲੀ ਗਈ।"
ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਤੂਤ