ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ।
ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤੇ ਖੂਨੀ ਜੰਗ, ਜਿਸਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਲੈ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਕੰਬਾ ਦਿੱਤਾ
......
ਸਾਲ 2025 ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੋੜ ਯਾਦ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸਾਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੀ 80ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤੇ ਖੂਨੀ ਜੰਗ, ਜਿਸਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਲੈ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕੰਬਾ ਦਿੱਤਾ, ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਉਭਾਰ, ਉਸਦਾ ਨਰਸੰਘਾਰਕ ਅਜੈਂਡਾ, ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ—ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਸੋਨੀਆਂ ਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਪੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੀ ਸੋਚ
ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਯੂਰਪ ਬੇਹੱਦ ਤਣਾਓ-ਭਰਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਰਮਨੀ ਨੂੰ ਵੱਡੀਆਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਉਸਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਡਿੱਗ ਗਈ, ਲੋਕ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਅਡੋਲਫ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।
ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ 'ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਕਰੇ। ਉਸਨੇ "ਆਰਯਨ ਨਸਲ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ" ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦੇ ਕੇ ਹੋਰ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਇਆ। ਯਹੂਦੀ, ਕਮਿਊਨਿਸਟ, ਰੋਮਾ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕੌਮਾਂ ਉਸਦੀ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ। ਗੈਸ ਚੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿ ਲੱਖਾਂ ਬੇਕਸੂਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਫੌਜ, ਜਿਸਨੂੰ ਵੇਰਮਾਖ਼ਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਦੀ ਗਈ। ਫਰਾਂਸ, ਪੋਲੈਂਡ, ਨਾਰਵੇ, ਬੈਲਜੀਅਮ—ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਆਉਣ ਲੱਗੇ।
ਪਰ ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਲਤੀ ਸੀ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਜੰਗ ਛੇੜਨਾ।
ਲਾਲ ਫੌਜ ਦਾ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਹਾਰ
1941 ਵਿੱਚ ਹਿਟਲਰ ਨੇ "ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰਬਰੋਸਾ" ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ—ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ। ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕੋ ਜਿੱਤ ਲਵੇਗਾ। ਪਰ ਉਸਦੀ ਗਲਤ ਫ਼ਹਿਮੀ ਬੇਨਕਾਬ ਹੋਈ।
ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਲਾਲ ਫੌਜ ਨੇ ਜਿੱਤ ਦੀ ਜੋ ਦਸਤਾਨ ਲਿਖੀ, ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬਹਾਦਰੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਟਾਲਿਨਗ੍ਰਾਦ ਦੀ ਲੜਾਈ (1942–43) ਨੇ ਜੰਗ ਦਾ ਪਾਸਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਫੌਜ, ਜੋ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਰ ਗਈ।
ਲਾਲ ਫੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਸਿਰਫ਼ ਬਹਾਦਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ਼ ਅਸੀਮ ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸੀ—ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਔਰਤ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ।
ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ: ਪੱਛਮ ਵਿਰੁੱਧ ਪੂਰਬ
ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮ (ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ) ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗੀ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਲੜਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਸੋਈ, ਨਰਸਿੰਗ ਜਾਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ "ਸੇਵਾ" ਤੱਕ ਹੀ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਪਰ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ, ਟੈਂਕ ਚਲਾਉਣ ਦਾ, ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਉਹ ਮੋੜ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ।
ਲਾਲ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ: ਮੌਤ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ
1. ਲਿਊਦਮਿਲਾ ਪਾਵਲਿਚੇਨਕੋ – "ਲੇਡੀ ਡੈੱਥ"
ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਹਿਲਾ ਸਨਾਈਪਰ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਨਾਈਪਰ ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ 309 ਨਾਜੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ। ਉਸਦੀ ਸ਼ੁਹਰਤ ਇੰਨੀ ਵਧ ਗਈ ਕਿ ਨਾਜ਼ੀ ਉਸਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਪਰ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਰਹੀ।
2. "ਨਾਈਟ ਵਿਚਜ਼" – ਮਹਿਲਾ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦਾ ਦਸਤਾਂ
ਇਹ ਸੋਵੀਅਤ ਹਵਾਈ ਦਲ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਪਾਇਲਟਾਂ ਸਨ ਜੋ ਛੋਟੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾਜ਼ੀ ਫੌਜਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀਆਂ। ਉਹ ਇੰਨੀ ਚੁਸਤ ਸਨ ਕਿ ਜਰਮਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ "ਨਾਈਟ ਵਿਚਜ਼" ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੇ ਹਵਾਈ ਜੰਗ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ।
3. ਔਰਤਾਂ ਟੈਂਕ ਚਾਲਕ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ
ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਟੈਂਕ ਚਲਾਏ, ਮਸ਼ੀਨ ਗਨਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਤੇ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਸਹਾਇਕ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਅਸਲੀ ਯੋਧੇ ਸਨ।
ਸੋਵੀਅਤ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ
ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ: ਸੋਵੀਅਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਲੜਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ।
ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ: ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੰਗ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ।
ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ: ਅੱਜ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪੱਛਮ ਦਾ ਭੰਡੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਬਨਾਮ ਹਕੀਕਤ
ਪੱਛਮ ਅਕਸਰ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਇਕ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਇਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਰਾਜ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ।
ਜੇਕਰ ਲਾਲ ਫੌਜ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਅੱਜ ਦਾ ਯੂਰਪ ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ।
ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਤਾ
80 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਠ ਹਨ:
ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਨਾਲ ਹੀ ਜਿੱਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜੰਗ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।
ਹਿਟਲਰ, ਜਿਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲਵੇਗਾ, ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਬੰਕਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਕੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਮੌਤ ਮਰਿਆ। ਉਸਦੀ ਸਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਗਏ।
ਪਰ ਲਾਲ ਫੌਜ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤ ਯੋਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ, ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਦਰਜ ਹਨ।
ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੀ 80ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਅਸਲੀ ਤਾਕਤ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੀਵੰਤ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ
ਸੋਵੀਅਤ ਔਰਤ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ
1. ਲਿਊਦਮਿਲਾ ਪਾਵਲਿਚੇਨਕੋ – "ਲੇਡੀ ਡੈੱਥ"
ਲਿਊਦਮਿਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਹਿਲਾ ਸਨਾਈਪਰ ਸੀ। 1941 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਨਾਜ਼ੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਕੇਵਲ 24 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।
ਉਸਨੇ ਲਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਨਾਈਪਰ ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ 309 ਨਾਜ਼ੀ ਸਿਪਾਹੀ ਮਾਰੇ। ਉਸਦੀ ਸ਼ੁਹਰਤ ਇੰਨੀ ਵਧ ਗਈ ਕਿ ਜਰਮਨ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਖ਼ਾਸ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋਣ ਲੱਗਾ।
ਉਸਨੂੰ "ਲੇਡੀ ਡੈੱਥ" ਦਾ ਨਾਂ ਮਿਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਜ਼ੀ ਉਸਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਕੰਬਦੇ ਸਨ। ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਸਕੇ।
2. ਮਰੀਨਾ ਰਾਸਕੋਵਾ – "ਨਾਈਟ ਵਿਚਜ਼" ਦੀ ਮਾਂ
ਮਰੀਨਾ ਰਾਸਕੋਵਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਵਾਈ-ਚਾਲਕਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਹੀ 1941 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਮਹਿਲਾ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਬਣਾਈ।
ਇਹ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਛੋਟੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਰਮਨ ਕੈਂਪਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ। ਜਰਮਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ "ਨਾਈਟ ਵਿਚਜ਼" (ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਡਾਈਨਾਂ) ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਇੰਨੇ ਚੁੱਪ ਚਲਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਹਵਾ ਦੀਆਂ ਸਰਸਰਾਹਟਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
3. ਰੋਜ਼ਾ ਸ਼ਾਨੀਨਾ – ਜਵਾਨ ਸਨਾਈਪਰ
ਰੋਜ਼ਾ ਸ਼ਾਨੀਨਾ ਕੇਵਲ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਲਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ। 1943 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜੰਗੀ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਕਦਮ ਰੱਖਿਆ।
ਉਸਦੀ ਸਨਾਈਪਰ ਰਾਈਫਲ ਦੀ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਇੰਨੀ ਸਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ "ਸਨਾਈਪਰ ਆਫ਼ ਦ ਸੈਂਚਰੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 54 ਪੁਸ਼ਟੀਸ਼ੁਦਾ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।
1945 ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਸ਼ਿਆ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਡਾਇਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸਦੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਜਜ਼ਬੇ ਦੀ ਗਵਾਹ ਹੈ।
4. ਯੇਕਾਤੇਰੀਨਾ ਬੁਡਾਨੋਵਾ – ਮਹਿਲਾ ਫ਼ਾਈਟਰ ਪਾਇਲਟ
ਯੇਕਾਤੇਰੀਨਾ ਉਹਨਾਂ ਕੁਝ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ ਫ਼ਾਈਟਰ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਹਵਾਈ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਜਰਮਨ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗਿਰਾਇਆ।
1943 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਵਾਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਮਰ ਗਈ। ਪਰ ਉਸਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਮਰਨੋਂ ਬਾਅਦ "ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਹੀਰੋ" ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
5. ਜ਼ਿਨਾਈਡਾ ਟੂਲੁਪੋਵਾ – ਟੈਂਕ ਚਾਲਕਾ
ਜ਼ਿਨਾਈਡਾ ਟੈਂਕ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰੀ ਟੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।
ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਨਾਈਪਰ ਜਾਂ ਪਾਇਲਟ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚਲਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ?
ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਹਾਇਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਈ, ਸਗੋਂ ਅਗਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ।
ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹਿੰਮਤ, ਜਜ਼ਬਾ ਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ।
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ 80 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ ਜੰਗ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਨਤਾ ਤੇ ਏਕਤਾ ਨਾਲ ਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਜਿੱਤ ਸੰਭਵ ਹੈ।