ਔਕਲੈਂਡ 08 ਅਗੱਸਤ 2025-ਰੱਖੜੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਅਟੁੱਟ ਪਿਆਰ ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਗੁੱਟ ’ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਸਦੀ ਲੰਮੀ ਉਮਰ, ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਭਰਾ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੀ ਹਰ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਗਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਠਿਆਈ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮਿੱਠਾ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਰਾ ਵੀ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮਾਇਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੌਗਤਾਂ ਭੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਪੁਰਾਤਨ ਕਥਾਵਾਂ?
ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਈ ਕਥਾਵਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਬਲਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਬਲਿ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵੈਕੁੰਠ ਛੱਡ ਗਏ, ਤਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਔਰਤ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬਲਿ ਦੇ ਹੱਥ ’ਤੇ ਇੱਕ ਧਾਗਾ ਬੰਨ੍ਹ?ਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਲਿ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਮੰਨਣ ਲੱਗਿਆ। ਫਿਰ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਰਾਜਾ ਬਲਿ ਨੇ ਉਸਦੀ ਬੇਨਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਣੀ ਮਹਾਭਾਰਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸ਼ਿਸ਼ੂਪਾਲ ਦਾ ਸਿਰ ਕੱਟਣ ਲਈ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਚਲਾਇਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਂਗਲ ਕੱਟੀ ਗਈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਲੱਗਾ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ, ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੀ ਸਾੜ੍ਹੀ ਦਾ ਪੱਲਾ ਪਾੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਂਗਲ ’ਤੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦਾ ਪਿਆਰ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਚੀਰ-ਹਰਣ ਸਮੇਂ ਨਿਭਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪਿਆਰ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਾਅਦੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਰੱਖੜੀ: ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਵਿਚਾਰ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰਵਾਇਤ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕਈ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇਸਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ।
ਧਾਰਮਿਕ ਦਲੀਲਾਂ: ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਸੂਲ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ’ਤੇ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਭੈਣ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਆਪ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਕਰਮ-ਕਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਵਹਿਮਾਂ-ਭਰਮਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਇਨਸਾਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ।
ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਰੱਖੜੀ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਿਉਹਾਰ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਕੁਝ ਸਿੱਖ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ "ਰਾਖੀ ਸਿਸਟਮ" ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਤੋਂ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ’ਰਾਖੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਰੱਖੜੀ ਭਾਵੇਂ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਟਾਰਜਨ ਮੂਨ ਕੀ ਹੈ? ਕਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ?
ਅਗਸਤ 2025 ਦਾ ਸਟਾਰਜਨ ਮੂਨ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਚਮਕ ’ਤੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ, 9 ਅਗਸਤ, 2025 ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪਲ ਲਈ ਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਪੂਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰ ਤੱਕ, ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ?: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰਮਾ 9 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1.25 ਵਜੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਚਮਕ ’ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਨੀਲਾ ਚੰਦਰਮਾ, ਲਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ: ਪੂਰਨ ਚੰਦਰਮਾ 9 ਅਗਸਤ, 2025 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 07:55 ਵਜੇ 000000ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਚਮਕ ’ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਮਕ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ।