ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ – ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ

ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ – ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸਦਾ ਹੀ ਮਹਾਨ ਸੇਵਕਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਨਾਮ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਹਰ ਸਾਹ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਕੇ ਦਿਖਾਈ।

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸੰਕਲਪ

ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਜੂਨ 1904 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਠਿਨਾਈਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਦਇਆ ਅਤੇ ਸਹਾਨੁਭੂਤੀ ਦੀ ਜੋਤ ਜਗਦੀ ਰਹੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਾਰਕ ਸੁਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁੰਹ ਮੋੜ ਕੇ ਇਹ ਵਚਨ ਲਿਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਸਹਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਅਸਹਾਇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦੇਣੀ ਹੈ।

ਸੇਵਾ ਦਾ ਅਟੱਲ ਯਾਤਰਾ

1947 ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਜਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਗਲਵਾਰਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ—ਇੱਕ ਐਸੀ ਥਾਂ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਲੋਕ ਆਸਰਾ ਲੱਭਦੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਨੇ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਮਨੋਰੋਗੀ ਹੋਵੇ, ਬਿਮਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਭਗਤ ਜੀ ਨੇ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ।

ਨਿਸ਼ਕਾਮਤਾ ਦੀ ਅਸਲ ਮਿਸਾਲ

ਉਹ ਦਾਨ ਲਈ ਕਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਚਰਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ, ਰੱਦੀ ਵੇਚਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਬੇਸਹਾਰਿਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ—ਇਹ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੁਟੀਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਸਾਫ ਸੋਚ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੈ:

“ਮਨੁੱਖਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ ਹੈ।”

ਅਸਲੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕੰਬਲ, ਸਾਦਾ ਭੋਜਨ, ਪਰ ਦਿਲ ਵਿਚ ਅਸੀਮ ਪਿਆਰ—ਇਹ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸਲ ਧਨ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਮਿਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਸਿਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼

ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਦੁਨੀਆ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਆਧੁਨਿਕ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਦਇਆ, ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਗੁਣ ਕਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅੱਜ ਦੇ ਸੁਆਰਥੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਰਾਹ-ਦਰਸਾਇਆ ਚਾਨਣ ਹੈ।

ਨਿਸ਼ਕਰਸ਼

ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਾਮ ਨਹੀਂ, ਇੱਕ ਸੋਚ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਸਭ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਖਾਏ ਰਾਹ ਤੇ ਚੱਲੀਏ ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੀਏ—ਇਹੀ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ।