ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਕਮਜੋਰ ਹੈ?
ਸਦਭਾਵਨਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾ: ਸੁਧੀਰ ਵਰਮਾ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦਾ
ਸਭਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅੰਗ ਹਾਰਟ ਹੈ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨਿਆਭਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ
ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀਆਂ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਤੱਕ, ਵੱਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ, ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦਾ
ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਂ ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਹਾਰਟ
ਫੇਲਿਅਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਾਡਾ ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਲਾਇਫਸਟਾਇਲ ਅਤੇ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ
ਹਾਰਟ ਡਿਜੀਜ ਦੀ ਹਿਸਟਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਕਮਜੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ
ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਵਲੋਂ ਗਰਸਤ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਲਡ ਸਰਕੁਲੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ
ਕਾਰਨ ਕਈ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ( ਹਾਰਟ ਮਸਲਸ ) ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਵਲੋਂ ਦਿਲ ਆਪਣਾ
ਕੰਮ ਵੀ ਠੀਕ ਢੰਗ ਵਲੋਂ ਨਹੀ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਅੱਗੇ ਚਲਕੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ
ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਲੋਂ ਬਚਨ ਲਈ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।
ਦਿਲ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਹਾਰਟ ਮਸਲਸ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਟ ਮਸਲਸ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ
ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਈ ਗੰਭੀਰ
ਹਲਾਤਾਂ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਮਜੋਰ ਦਿਲ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਵਲੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਲ
ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਛਣ
ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਲਗਾਤਾਰ ਮਤਲੀ, ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਹੋਣਾ
ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੱਛਣ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਹੁੰਦੀ
ਹੈ ਤਾਂ ਇੰਸਾਨ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਮਤਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਜਲਨ ਵੀ
ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਕੇ
ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੇ ਸਿਹਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਰੂਰ ਕਰਾਓ।
ਹਾਈ ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ
ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਵੀ ਅਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਈ
ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਈ ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ
ਵਰਗੀ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਨਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਨਾਪਣ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ ਸੌਖ ਤੋਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ
ਹੈ। ਤੁਸੀ ਡਿਜਿਟਲ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਵੀ ਆਪਣਾ ਬਲਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਚੇਕ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਹੋ।
ਮੋਡੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
ਕਮਜੋਰ ਦਿਲ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ
ਦਰਦ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ
ਦਰਦ ਕਦੇ ਕਦੇ ਦਰਦਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਮੇਡੀਕਲ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਏਨਜਾਇਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ
ਸਿੱਧੇ ਹਿਰਦਾ ਵਿੱਚ ਰਕਤ ਦੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਅਤੇ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਪਰਵਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮਤੌਰ ਉੱਤੇ
ਮੋਢੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਲੇਕਿਨ ਮੋਡੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਦ ਬਣੇ ਰਹਿਨਾ
ਕਮਜੋਰ ਦਿਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਘੁਰਾੜੇ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਸਾਹ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਜਾਂ ਘੁਰਾੜੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ
ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੁਰਾੜੀਆਂ ਦੀ
ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਨੀਂਦ ਵਲੋਂ ਜੁਡ਼ੇ ਕਈ ਵਿਕਾਰ ਹੋ ਸੱਕਦੇ ਹਨ। ਸਲੀਪ ਏਪਨਿਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿਟਣ ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਬਸਟਰਕਟਿਵ
ਸਲੀਪ ਏਪਨਿਆ ( ਓਏਸਏ ) ਵੀ ਹਿਰਦਾ ਰੋਗ ਨੂੰ ਟਰਿਗਰ ਕਰਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁਰਾੜੇ
ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵਿੱਖਣ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੇ ਸਿਹਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਰੂਰ ਕਰਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ
ਬਲਾਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਮੇਡੀਕਲ ਇਮਰਜੇਂਸੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਤੇ ਇੰਸਾਨ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਦਾ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾਂ
ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਬਣੇ ਰਹਿਨਾ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਰੋਗ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ
ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਜੁਕਾਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਤੋਂ
ਬਲਗ਼ਮ ਬਨਣਾ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ
ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਜਾਂ ਸਾਹ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਿਰਦੇ ਦੇ ਕਮਜੋਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ
ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ ਏਥੇਰੋਸਕਲੇਰੋਸਿਸ, ਦਿਲ ਦੀ ਧਮਣੀ ਦਾ ਰੋਗ, ਕੰਜੇਸਟਿਵ ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਵਾਲਵ ਡਿਜੀਜ ਦਾ
ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਾਂਸ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ
ਚਿਕਿਤਸਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਜਰੂਰ ਕਰੋ।
ਇਹ ਲੱਛਣ ਵਿੱਖਣ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੀ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ
ਇਲਾਜ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਣ ਪੀਣ ਅਤੇ ਤੰਦੁਰੁਸਤ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਪਨਾ ਕੇ ਇਸ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ
ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸੱਕਦੇ ਹੋ।
ਡਾ: ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਡਾ: ਗਗਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ